Web Content Display
Rezerwaty przyrody
Rezerwaty przyrody w Nadleśnictwie Chojnów
W Nadleśnictwie Chojnów znajduje się 13 rezerwatów przyrody o ochronie częściowej (dopuszczająca ingerencję człowieka). Najstarszy utworzono w 1 września 1977 r. (Rez. im. Bolesława Hryniewieckiego). Najmłodszy to Rezerwat Skarpa Jeziorki (powołany 14 stycznia 1995 r.). Nasze rezerwaty reprezentują najcenniejsze elementy środowiska przyrodniczego obszaru będącego pod zarządem Nadleśnictwa.
Skrócona charakterystyka rezerwatów
Rezerwat im. Bolesława Hryniewieckiego (rezerwat leśny). Powierzchnia – 24,17 ha. Celem ochrony jest zachowanie starodrzewiu dębowo-sosnowego o cechach zbiorowiska naturalnego. Najstarszy spośród rezerwatów na terenie nadleśnictwa. Rezerwat nosi imię Bolesława Hryniewieckiego, profesora Uniwersytetu Warszawskiego, botanika, który nie dopuścił do parcelacji tego terenu na działki budowlane. Rezerwat położony jest w bezpośrednim sąsiedztwie zabudowań Podkowy Leśnej, otaczającej obszar rezerwatu od północy, zachodu i południa. Jedynie od strony wschodniej rezerwat sąsiaduje z lasami. Sąsiedztwo z trzech stron z terenami zabudowanymi stanowi istotne zagrożenie dla integralności środowiska przyrodniczego rezerwatu. Na terenie rezerwatu przeważają zbiorowiska grądowe Tilio-carpinetum ze starodrzewiami dębowymi i sosnowymi w wieku 200 lat (wydz. 343c, 344c, 349b) oraz młodszymi wiekowo 55-80 letnimi drzewostanami dębowo-sosnowymi i sosnowo-dębowymi. Dużym zagrożeniem dla trwałości rezerwatu i celu ochrony jest zarastanie (np. w wydz. 344b) przez niezwykle ekspansywną czeremchę amerykańską. Gatunek ten tworzy w rezerwacie gęsty podszyt, miejscami osiągający wymiary niewielkich drzewek. Bliskość granicy rezerwatu z terenami zurbanizowanymi sprzyja ponadto wnikaniu innych gatunków obcych.
Rezerwat Biele Chojnowskie (rezerwat florystyczny). Powierzchnia - 14,82 ha. Celem ochrony w rezerwacie jest zachowanie stanowiska wiciokrzewu pomorskiego (Lonicera periclymenum L.) oraz fragmentu naturalnego lasu łęgowego. Na obszarze rezerwatu (w centralnej części) występuje zbiorowisko sosnowo-dębowego boru mieszanego Querco roboris-Pinetum, W części zachodniej wykształciły się fragmenty lasu łęgowego (91E0) Fraxino-Alnetum z bogatym stanowiskiem wiciokrzewu. Oprócz tego pnącza w podszycie łęgu występuje czeremcha, kruszyna i leszczyna. We wschodniej części rezerwatu znajduje się fragment grądu (9170) Tilio-Carpinetum z panującym dębem. W jego skład wchodzi cmentarz wojskowy z czasów I wojny światowej.
Rezerwat Chojnów (rezerwat leśny). Powierzchnia - 11,84 ha. Celem ochrony jest zachowanie fragmentu lasu mieszanego z przeważającym udziałem dębu szypułkowego, pochodzenia naturalnego. Drzewostan rezerwatu tworzy dąb szypułkowy oraz w niewielkim udziale sosna w wieku ok. 180 lat. Większość powierzchni rezerwatu zajmuje zbiorowisko grądu Tilio-Carpinetum z drugim piętrem grabowym oraz typowo wykształconym runem złożonym z gatunków leśnych: szczawika zajęczego, zawilca gajowego, gwiazdnicy wielkokwiatowej, przytulii Schultesa, gajowca żółtego i in. Na niewielkim fragmencie wykształcił się zespół boru mieszanego Querco roboris-Pinetum. We florze rezerwatu stwierdzono do tej pory występowanie dwóch gatunków chronionych: lilii złotogłów i gnieźnik leśny. Spośród zwierząt występujących na terenie rezerwatu do ciekawszych należą: puszczyk zwyczajny, dzięcioł czarny, muchołówka mała, mroczek późny i mopek.
Rezerwat Obory (rezerwat leśny). Powierzchnia – 44,37 ha. Celem ochrony jest zachowanie fragmentu lasu mieszanego o charakterze naturalnym, z bogatym runem. Do niedawna na terenie rezerwatu występowała mozaika zbiorowisk leśnych z płatami grądów w różnych podzespołach, świetlistych dąbrów, borów mieszanych, jednak w efekcie obniżenia poziomu wód gruntowych oraz zaprzestania gospodarki leśnej nastąpiło przesuszenie i zanik wilgotniejszych postaci grądów oraz regeneracja podszytu grabowego w świetlistej dąbrowie, w wyniku czego nastąpiło ujednolicenie struktury fitocenoz. Drzewostany rezerwatu są zróżnicowane wiekowo. Najmłodsze mają 65, najstarsze – 150 lat. Dominują drzewostany dębowe, choć występują tu również drzewostany z panującą brzozą czy sosną. Z listy chronionych gatunków w rezerwacie znalazły się: kopytnik pospolity, lilia złotogłów, wawrzynek wilczełyko, gnieźnik leśny, listera jajowata, miodownik melisowaty, naparstnica zwyczajna, pierwiosnka lekarska, turówka leśna, kruszczyk szerokolistny i podkolan biały.
W rezerwacie występują również gatunki obce ekologicznie; do takich należą np. robinia akacjowa, dąb czerwony czy czeremcha późna.
Rezerwat Młochowski Grąd (rezerwat leśny). Powierzchnia – 27,73 ha. Celem ochrony rezerwatu jest zachowanie fragmentów naturalnych zbiorowisk leśnych z zespołami grądu wysokiego i boru mieszanego. Na terenie rezerwatu przeważają starodrzewia sosnowe i dębowe w wieku 135-170 lat z domieszką świerka i modrzewia, gdzie słabo zwarte podrosty drugiego piętra lub drugie piętro tworzą głównie dąb, grab i lipa wieku 30-50 lat. Jedynie w oddz. 425c drzewostan ma 45 lat. Dominującym zespołem na terenie rezerwatu jest grąd Tilio-Carpinetum wykształcający się w różnych postaciach. Na niewielkim fragmencie rezerwatu występuje bór mieszany Querco roboris-Pinetum. Runo ma charakter grądowy, występują w nim gatunki takie jak: gwiazdnica wielkokwiatowa, perłówka zwisła, zawilec gajowy, konwalijka dwulistna, turzyca palczasta. W pobliżu rezerwatu znajduje się aleja modrzewiowa wpisana na listę pomników przyrody.
Rezerwat Pilawski Grąd (rezerwat leśny). Powierzchnia – 4,26 ha. Celem ochrony jest zachowanie fragmentu lasu grądowego z pomnikowymi drzewami. Na tej niewielkiej powierzchni wykształcił się zróżnicowany wiekowo i warstwowo drzewostan. Górne piętro składa się ze 190-letnich dębów, sosen, świerków i jesionów oraz domieszkowo młodszych 85-90-letnich olsz, buków, osik, świerków, dębów i sosen. Pod nimi rośnie II piętro złożone z graba w różnym wieku (od 60 do 190 lat). W podszycie dominuje grab, kruszyna i leszczyna. Runo jest słabo wykształcone i tworzy je szczawik zajęczy, konwalijka dwulistna, zawilec gajowy, gajowiec żółty, gwiazdnica wielkokwiatowa itp.
Rezerwat Wolica (rezerwat leśny). Powierzchnia – 50,53 ha. Celem ochrony jest zachowanie łęgu jesionowo-wiązowego Ficario-Ulmetum i fragmentu grądu niskiego w dolinie rzeki Utraty. Rezerwat obejmuje dwa oddziały leśne (374, 375), będące osobnym kompleksem leśnym między Wolicą i Rokitnem. Rezerwat jest enklawą leśną pośród rozległego kompleksu łąk i użytków rolnych, na terasie zalewowej Utraty. Na tym terenie wykształciły się głównie siedliska grądów Tilio-Carpinetum stachyetosum. Gatunkiem panującym w drzewostanie tych grądów jest olsza z udziałem dębu szypułkowego i wiązu. W podszycie dominuje dereń świdwa, czeremcha zwyczajna, leszczyna, bez czarny, porzeczka czerwona. W runie spotykamy pokrzywę zwyczajną, zawilca gajowego, kopytnik pospolitym, gwiazdnicę wielkokwiatową, niecierpka pospolitego, gajowca żółtego, podagrycznika pospolitego, ziarnopłona wiosennego, dąbrówkę rozłogową itd. Lasy rosnące w rezerwacie charakteryzują się dużym stopniem naturalności, tym bardziej cennym, że jest to jedyny w okolicy fragment lasów. Duże zróżnicowanie wiekowe i gatunkowe drzewostanów oraz dobrze wykształcone runo pozwalają na zaliczenie tego obiektu do cenniejszych elementów przyrodniczych obszaru nadleśnictwa.
Rezerwat Zaborów im. Witolda Tyrakowskiego (rezerwat leśny). Powierzchnia – 11,08 ha. Celem ochrony jest zachowanie naturalnego lasu grądowego oraz miejsc gniazdowania wielu gatunków ptaków rzadkich i chronionych. Teren rezerwatu porastają głównie starodrzewia dębowe i sosnowo-dębowe w wieku 140-150 lat. Poza tym spotykane są młodsze ok. 80-letnie brzeziny oraz drzewostany sosnowe i olszowe. Na obszarze rezerwatu dominują siedliska Lśw i LMśw. Pod górnym piętrem drzew obficie rozwija się drugie piętro złożone z graba i lipy. W runie stwierdzono występowanie licznych gatunków grądowych. „Zaborów” to również rezerwat faunistyczny, powołany w celu ochrony miejsc gniazdowania ptaków.
Rezerwat Młochowski Łęg (rezerwat leśny). Powierzchnia - 11,86 ha. Celem ochrony jest zachowanie lasu łęgowego jesionowo-olszowego oraz fragmentów lasu grądowego w dolinie rzeki Utraty. Najcenniejszym fragmentem rezerwatu są wydzielenia 430i, 431h, porośnięte 110-letnim drzewostanem olszowym z domieszką wiązu, dębu i jesionu Są to typowo wykształcone płaty łęgu Fraxino-Alnetum. Podszyt jest tu dobrze rozwinięty i zbudowany z czeremchy zwyczajnej, kruszyny, bzu czarnego i leszczyny. Typowo wykształcone runo składa się z pokrzywy zwyczajnej, niecierpka pospolitego, wiązówki błotnej, kozłka lekarskiego, psianki słodkogórz, chmielu zwyczajnego i kuklika zwisłego. Wydzielenie 431d to płat grądu Tilio-Carpinetum z panującą 90-letnią sosną oraz 140-letnim dębem. W udziale drzewostanu głównego występuje sosna i dąb w wieku 110 lat. Wydzielenie 431f to 50 letni drzewostan dębowo-brzozowo-sosnowy na siedlisku grądowym. Natomiast wydzielenie 431g to 27 letni drzewostan sosnowo-jaworowo-dębowy.
Rezerwat Łoś (rezerwat leśny). Powierzchnia - 11,02 ha. Celem ochrony jest zachowanie naturalnego zbiorowiska leśnego - grądu niskiego z wielogatunkowym, dorodnym drzewostanem i bogatym runem. Pierwotnym celem ochrony było zachowanie naturalnie wykształconego grądu niskiego Tilio-Carpinetum stachyetosum. Obecnie w efekcie przesuszenia siedliska zbiorowisko to wykazuje cechy degeneracyjne polegające na zastępowaniu gatunków wilgociolubnych gatunkami siedlisk świeżych. Drzewostan w wieku 85-105 lat tworzy dąb szypułkowy z domieszką brzozy, osiki, sosny i graba. Podszyt zajmujący znaczną powierzchnię składa się z graba, leszczyny, kruszyny i dębu, a także miejscami szakłaka i głogu jednoszyjkowego. Do gatunków chronionych stwierdzonych w rezerwacie należą: podkolan biały i listeria jajowata.
Rezerwat Las Pęcherski (rezerwat leśny). Powierzchnia - 14,41 ha. Celem ochrony jest zachowanie zbiorowiska o charakterze grądu z drzewostanem mieszanym dębowo-grabowo-sosnowym pochodzenia naturalnego. Największym walorem rezerwatu jest 160-letni drzewostan sosnowy, który co prawda nie jest naturalnym elementem na występujących tu siedliskach grądowych, stanowi natomiast lokalnie cenny ekotyp. Oprócz sosny górne piętro tworzy dąb szypułkowy i brzoza. Drugie piętro składa się głównie z graba oraz dębu i wiązu. Miejscami spotykana jest obca ekologicznie robinia akacjowa oraz w podszycie czeremcha późna. W podszycie bujnie rozwija się leszczyna, grab, jarząb i trzmielina brodawkowata. Runo budują gatunki typowe dla grądów: zawilec gajowy, szczawik zajęczy, konwalijka dwulistna, gwiazdnica wielkokwiatowa itp.
Rezerwatu Uroczysko Stephana (rezerwat leśny). Powierzchnia – 61,68 ha. Celem ochrony jest zachowanie ze względów naukowych i dydaktycznych dobrze wykształconych drzewostanów pochodzenia naturalnego oraz swoistych cech krajobrazu. Nazwa rezerwatu powstała w celu upamiętnienia dokonań nadleśniczego Wiktora Stephana, pracującego tu w okresie, gdy lasy te należały jeszcze do Lubomirskich. Zasłużył się on m.in. znakomitym wyczuciem problemów naturalności lasu oraz doskonałym, jak na ówczesne czasy, prowadzeniem gospodarki leśnej opartej na podstawach naturalnych. Porastające rezerwat drzewostany sosnowe i dębowe, głównie z odnowienia naturalnego to efekt prowadzonej przez niego gospodarki leśnej. Całość obszaru rezerwatu zajmują potencjalnie siedliska grądu trzcinnikowego Tilio-Carpinetum calamagrostietosum porośnięte przez 100-150 letnie drzewostany dębowo-sosnowe, sosnowo-dębowe i sosnowe z domieszką brzozy, graba, świerka, lipy, modrzewia. Gęsty podszyt składa się głównie z graba, leszczyny, kruszyny i jarzębu pospolitego. W runie, występuje borówka czarna, szczawik zajęczy, kosmatka owłosiona, gwiazdnica wielkokwiatowa, zawilec gajowy i in. Z gatunków chronionych stwierdzono występowanie m.in. lilii złotogłów.
Skarpa Jeziorki (rezerwat leśny). Powierzchnia – 7,08 ha. Celem ochrony jest zachowanie ze względów naukowych, dydaktycznych i krajobrazowych zbiorowisk grądowych z licznymi pomnikowymi drzewami oraz skarpy doliny rzeki Jeziorki. Rezerwat Skarpa Jeziorki to najmłodszy z rezerwatów na gruntach Nadleśnictwa Chojnów. Utworzony został w celu ochrony dawnego założenia parkowego, obecnie w znacznej mierze znaturalizowanego. Park ten należał do majątku w Łosiu. Większa część rezerwatu to grunty leśne z drzewostanem poparkowym. W wydzieleniu 293d rosną 130 letnie dęby, lipy, świerki, buki, klony, graby i wiązy oraz 170 letnie buki - niektóre z nich to pomniki przyrody. Oprócz tego spotykane są tam pojedyncze okazy kasztanowców i robinii. Runo ma charakter typowy dla lasów grądowych. W drugim wydzieleniu (293b) gatunkami panującymi są wiąz i klon w wieku 53 lat. Pozostała część rezerwatu obejmuje grunty nieleśne – łąki i role w dolinie rzeki Jeziorki z mozaiką roślinności szuwarowej i łąkowej. Na terenie rezerwatu znajdują się dwa pomniki przyrody: w wydz. 293i pojedyncze drzewo (tulipanowiec amerykański) oraz w wydz. 293d grupa drzew (2 świerki pospolite, 3 wiązy szypułkowe, 3 buki zwyczajne).
Dokładne dane dotyczące powierzchni oraz aktów powołania wszystkich rezerwatów są zamieszczone na stronie Biuletynu Informacji Publicznej Nadleśnictwa w dziale "ochrona przyrody"