Wydawca treści
historia
Wiktor Stephan, ur. w Oleśnie, od 1892 roku aż do śmierci był inspektorem leśnym w Dobrach Wilanowskich hr. Ksawerego Branickiego. Uchodził za wzorowego gospodarza, wszechstronnego i skutecznego. Silnie związany z Lasami Chojnowskimi. Jak informował "Łowiec Polski" (1924/2) był to "człowiek zacny, patrjota szczery; las tak miłował, że nawet po śmierci z nim się rozstać nie chciał".
Pierwsza polska mapa topograficzna, Mapa Kwatermistrzostwa, sporządzona według pomiarów zakończonych w 1839 r. Las Chojnowski był już przecięty na wprost Szosą Puławską. Stary Trakt Warecki stracił na znaczeniu. Po raz pierwszy na mapach zaznaczono siedzibę leśnictwa w Zapolu (aktualnie Jastrzębie). Dziś oddzielone od siebie komplesy lasów Słomczyńskich, Chojnowskich i byłego majątku Łoś wcześniej stanowiły zwartą całość.
Szkółka leśna w Leśnictwie Sękocin (oddz. 37), lata 80-te XX wieku. W późniejszych latach produkcję zadzonek przeniesiono do nowoczesnego gospodarstwa szkółkarskiego w Leśnictwie Chojnów (fot.: "Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Warszawie" Oficyna Wydzawnicza FOREST)
Napis wyryty na pomniku upamiętniającym wydarzenia 25 sierpnia 1944 r. w uroczysku Zimne Doły. Fot.: Nadleśnictwo Chojnów
Mapa Davida Gilly'ego sprządzona w latach 1802-1803 a więc w czasie gdy zabór pruski sięgnął za linię Wisły. Między Czerskiem a Piasecznem rozciągały się całe połacie lasów a obie miejscowości łączył stary Trakt Warecki biegnący przez Dobiesz i Chojnów.
Nieistniejące już biuro Nadleśnictwa Chojnów w Pilawie nie wyglądało zbyt okazale jednak prawie przez pół wieku pełniło funkcję siedziby. W 1993 nastąpiła zmiana. Nadleśnictwo otrzymało w pobliżu nową siedzibę a stary budynek rozebrano. Fot.: archiwum RDLP w Warszawie, autor n/n.
Na początku lat 50-tych Nadleśnictwo Chojnów podlegało bezpośrednio Rejonowi Lasów Państwowych w Celestynowie. W konsekwencji nadleśniczy nie kierował jednostką w pełni samodzielnie. Kilka lat później zlikwidowano Rejon a Nadleśnictwo odzyskało większą niezależność.
Pięknie dobrane barwy i czytelność to wyróżniające cechy najważniejszej serii map przedwojennego Wojskowego Instytutu Geograficznego. Arkusz Warszawa Południe ukazuje zasięg Lasów Chojnowskich. Na mapie naniesiono siedziby gajówek i leśnictw (niektóre z nazwami) oraz częściowo podział lasu na oddziały.
Wojenna topograficzna mapa europejskiej Rosji w skali 1: 126 tys. z 1912. Lasy które 100 lat wcześniej stanowiły duże zwarte kompleksy zostały przetrzebione i rozczłonkowane. Ukształtowały się uroczyska leśne w zasięgach zbliżonych do dzisiejszych.
Zarys historii Nadleśnictwa Chojnów
Lasy w obszarze dzisiejszego Nadleśnictwa Chojnów prędko stały się źródłem surowca drzewnego. Lokalizacja nad Wisłą i przy ważnych szlakach handlowych ułatwiała ich eksploatację. Żyzne tereny leśne szybko przekształcano w uprawy rolnicze. Zjawiska te sprawiły, że już w XV wieku duże połacie lasów środkowego Mazowsza zostały przetrzebione. Z drugiej strony znaczne fragmenty lasów były już częścią majątków ziemskich których właściciele nie traktowali lasów wyłącznie jako źródła łatwego zysku. Przeciwnie, wykorzystywali zasoby leśne nie niszcząc ich.
Inne losy spotkały lasy królewskie. Niestety, nie zawsze sprawna administracja królewska nie powstrzymała dewastowania ich. Tym samym do zaborów dotrwały jedynie strzępy lasów koronnych na południowo-zachodnim Mazowszu.
Dużą zmianą w stanie lasu było stworzenie administracji leśnej na początku XIX w. przez zaborców. Lasy "rządowe" utworzone z byłego majątku królewskiego oraz dóbr zarekwirowanych objęto leśnictwami. Zaczęto urządzać lasy czyli inwentaryzować istniejące zasoby leśne i tworzyć plany gospodarcze w celu prowadzenia racjonalnej gospodarki. Pozytywne zmiany w "państwowej" gospodarce leśnej, wymuszone prawnie, miały swoje odzwierciedlenie w lasach innej własności. Duże leśne majątki rówież zaczęto zagospodarowywać z uwzględnieniem najnowszych osiągnięć nauki. W 1830 roku urządzono lasy Dóbr Wilanowskich. Był to też okres tworzenia i uposażania leśnej administracji terenowej. W tutejszych lasach pojawili się leśniczowie i gajowi.
Upadek Powstania Styczniowego i nowa zaborcza polityka przyniosły przykre konsekwencje. Większe majątki leśne obarczono daninami na rzecz uwłaszczonej ludności wiejskiej - serwitutami. Zwiększyło się rozdawnictwo lasów rządowych. Słaba kondycja majątków ziemskich przełożyła się na stan samej gospodarki. O ile na początku XIX wieku zahamowano proces odlesienia to koniec stulecia zapisze się jako jego przyśpieszenie.
Po odzyskaniu państwowości Polska przystąpiła do tworzenia nowej administracji leśnej. W czerwcu 1924 r. powołano w ostatecznej formie Lasy Państwowe. Najważniejszą jednostką administracyjną Lasów Państwowych stały się nadleśnictwa. Na naszym terenie niewielkie kompleksy lasów własności Skarbu Państwa objęło Nadleśnictwo Warszawa przemianowane na początku lat 30-tych na Nadleśnictwo Skuły. Stan lasów prywatnych nie zmienił się znacząco.
W 1945 roku powstała samodzielna jednostka pod nazwą Nadleśnictwo Chojnów. Swoim działaniem objęło byłe lasy państwowe oraz lasy majątków ziemskich upaństwowionych w ramach reformy rolnej. W 1972 roku Nadleśnictwo Chojnów zlikwidowano włączając jego lasy w skład Warszawskiego Zespołu Leśnego (WZL) jako Obręb Chojnów. Nieco później na skutek reorganizacji Lasów Państwowych zmienił się zasięg terytorialny Obrębu. W 1984 roku wraz z likwidacją WZL odtworzono Nadleśnictwo Chojnów które funkcjonuje mniej więcej w tej samej formie do dziś. W latach 1991-92 Nadleśnictwo Chojnów swoim zasięgiem obejmowało także Lasy Celestynowskie.
